ႏိုင္ငံျခားတြင္ ေက်ာင္းတက္ရင္း လူမ်ိဳးေပါင္းစံု၊ ဘာသာတရား ကိုးကြယ္မႈ ေပါင္းစံုေသာ လူမ်ားႏွင့္ အလိုက္အထိုက္ ေနထိုင္ေျပာဆို ဆက္ဆံရသည္မွာ ေဒသႏၲရ ဗဟုသုတ တိုးသည္သာမက လူမႈ ဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ ပါ စိတ္ညစ္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ မတိုးခ်င္ဘဲ တိုးခဲ့ရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းမွ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးရဲ႕ ဂုဏ္ၿပိဳင္ခ်င္လြန္းေသာ အျပဳအမူမွာ ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တြင္ ေစာ္ကားလိုေသာ အနက္ အဓိပၸာယ္ သက္ေရာက္လာေသာေၾကာင့္ စကား၀ိုင္းမွာ မၾကာခဏ စကားရည္လုပြဲ အသြင္ေဆာင္ လာေလ့ရွိပါသည္။
တရက္မွာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခိုက္ ဘုရားမ်ား၊ ေစတီပုထိုးမ်ားရဲ႕ ဗိသုကာ လက္ရာမ်ား အေၾကာင္းကို သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ ယွဥ္ၿပီး ေဆြးေႏြးစဥ္ ေမာင္မင္းႀကီးသားက တစခန္းထ လာပါေတာ့သည္။ ဂ်ာမန္လူမ်ိဳး ဆရာက ေရႊတိဂံု ဘုရား၏ တည္ထားပံုကို ကမၻာ့အံ့ဖြယ္ စာရင္း သြင္းရပံုကို ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုရာ သူက ဟိႏၵဴ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားရဲ႕ ေရွးက်ပံု၊ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀၀မွ ၅၀၀၀ အလြန္ ကပင္ ဟိႏၵဴ ဘုရားေစတီမ်ား တည္ထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပံု၊ ေနာက္ပိုင္း ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားေစတီ မ်ားမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႕သာ ၾကာေသးပံု တို႕ကို ေျပာၿပီး ေရႊတိဂံုဘုရားသည္ ဟိႏၵဴ ဘုရားေစတီ တည္ထားပံုကို နမူနာယူ အတုခိုးၿပီး တည္ထားျခင္း မွ်သာ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာပါေလေတာ့သည္။
စကားရည္ၿပိဳင္လုရန္ စိတ္မပါလွေသာ ကၽြန္မလည္း သည္ေနရာ တြင္ေတာ့ ငံု႕မခံႏိုင္ေတာ့ပါ။ ထို႕ေၾကာင့္ ဟိႏၵဴ ဘုရားေစတီမ်ားသည္ ေအာက္ေျခအုတ္ခံုကို ျဖစ္ေစ၊ ေျမေပၚပိုင္း အေဆာက္အဦကို ျဖစ္ေစ အ၀ိုင္းပံုႏွင့္ အခံုးပံုကို အေျခခံၿပီး ေဆာက္လုပ္ထားေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိဖူးပါသည္။ မွန္သလားလို႕ အရင္ခ်ည္ လိုက္ပါေတာ့သည္။ မွန္ေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာမ်ားသည္ သူတို႕ဟိႏၵဴေစတီတည္ပံုကို ေလ့လာထား သည္ကို ခ်ီးက်ဴးပါေၾကာင္း အခၽြန္နဲ႕ မေလသည္။ ထိုအခါမွ ကၽြန္မလည္း၁. ေရႊတိဂံုဘုရားသည္ အေပၚမွ မိုးၾကည့္လွ်င္ ပန္းတင္ခံုေခၚ ေအာက္ေျခအုတ္ခံုကို ေလးေထာင့္က်က် စတုရန္းပံုေဆာက္လုပ္ထားေၾကာင္း၂. ပန္းတင္ခံုေပၚတြင္မွ ပစၥယာ သံုးဆင့္ေခၚ ေလွကားထစ္သဖြယ္ ပံုပန္းသ႑ာန္ကို ဆဌဂံ မွ အဆင့္ဆင့္ အဌဂံပံုသို႕ ေျပာင္းလဲ တည္ေဆာက္ထားေၾကာင္း၊ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ စတုရန္းမွ စက္၀ိုင္းပံုသို႕ ေျပာင္းလဲ သြားဟန္ကို မ်က္စိ ပသာဒ ျဖစ္ဖြယ္ ေျပေျပေလး ေျပာင္းလဲယူျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၃. ပစၥယာ သံုးဆင့္ ေပၚတြင္ အမွ်ေ၀ျခင္း အထိမ္းအမွတ္ ေခါင္းေလာင္း ေမွာက္ကို တည္ထားရာ ေခါင္းေလာင္းေျခမွာ အခြက္ပံုျဖစ္ၿပီး ေခါင္းေလာင္း စည္းရဲ႕အေပၚပိုင္းမွာ အခံုးပံုျဖစ္ေၾကာင္း၊ အခံုးနဲ႕ အခြက္ကို ၾကည့္သူရဲ႕ အျမင္တြင္ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ ဆက္ထားပံုကို ပညာယူႏိုင္ေၾကာင္း၄. ေခါင္းေလာင္းေမွာက္ရဲ႕ အထက္တြင္ ၾကာေမွာက္ ၾကာလွန္ကို တည္ထားပံုမွာလည္း သည္သေဘာ တရား ပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း၅. ငွက္ေပ်ာဖူးတြင္ အထက္သို႕ ရွဴးတက္သြားၿပီးမွ ထိပ္ဆံုးတြင္ ထီးေတာ္နဲ႕ ျပန္အုပ္ထားေသာ ဒီဇိုင္းမွာ လည္း ဖူးေျမာ္သူရဲ႕စိတ္ကို ထိပ္ဆံုးသို႕ အာရံုစုစည္းေစၿပီးမွ ထီးေတာ္ကို ၾကည္ညိဳႏိုင္ေစရန္ ဆြဲေဆာင္ ေသာ ဗိသုကာျဖစ္ေၾကာင္း၆. ပုထိုးေတာ္ ဒီဇိုင္းျဖစ္ေသာ အာနႏၵာ ဘုရားသည္ ထိပ္ပိုင္းက ဟိႏၵဴ ဒီဇိုင္းဟု ထင္ရသေယာင္၊ ဆင္သ ေယာင္ ရွိေသာ္လည္း လိုဏ္သံုးထပ္ လုပ္ထားပုံမွာ လံုး၀မတူ ျခားနားျခင္းရဲ႕ သက္ေသျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေရႊတိဂံု ကဲ့သို႕ မတည္ရျခင္းမွာ အပူပိုင္းေဒသ ရပ္၀န္းတြင္ တည္ရသည့္အတြက္ ဘုရားဖူးလာသူမ်ားရဲ႕ ၾကည္ညိဳစိတ္ကို ဖန္တီးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး ပုထိုးေတာ္ကဲ့သို႕ တည္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ လိုဏ္နံရံမ်ားရွိ ေက်ာက္ပန္း ဇကာမ်ားသည္ အေကာင္းဆံုး သက္ေသ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အျပင္ဘက္ဆံုး ေက်ာက္ပန္း ဇကာသည္ ဖုန္စစ္ရန္၊ အလယ္နံရံရွိ ေက်ာက္ပန္း ဇကာသည္ ေနေရာင္စစ္ရန္ ျဖစ္ၿပီး အတြင္းဘက္ဆံုး ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား တည္ထားရာ ဂႏၶကုဋီ၏ နံရံရွိ ေက်ာက္ပန္း ဇကာသည္ကား ေလပူစစ္ရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာက္ပန္း ဇကာမ်ားရဲ႕ ဒီဇိုင္းကို ၾကည့္ၿပီး သိႏိုင္ေၾကာင္း။ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဘုရားဖူး လာသူသည္ ေနပူ၊ ေလပူ၊ ဖုန္ထူ တို႕ကို ျဖတ္ၿပီး ဘုရားဖူး လာရာတြင္ ပုထိုးေတာ္ ထဲသို႕ ေရာက္သည္ႏွင့္ လူေရာ စိတ္ပါ ေအးခ်မ္း တည္ၿငိမ္ သြားေစရန္ ရည္ရြယ္ေၾကာင္း၊ ေနပူထဲမွ လာေသာ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ ေနေသာ ဘုရားဖူးသူကို အလင္းေရာင္ စစ္ထား ေသာေၾကာင့္ ေမွာင္သေယာင္ အလင္းမွိန္ေသာ ပုထိုးေတာ္ထဲတြင္ စိတ္ကို တည္ၿငိမ္ ေစၿပီးမွ ရုပ္ပြားေတာ္ ေပၚတြင္သာ အလင္းက် ေရာက္ေန ေစရန္ စီစဥ္ထားေသာ ဗိသုကာ လက္ရာေၾကာင့္ အေမွာင္ထဲတြင္ လင္းေနေသာ ရုပ္ပြားေတာ္ကို ဖူးေျမာ္ေစေလရာ ၾကည္ညိဳ သဒၶါစိတ္ကို ျဖစ္ေပၚေစ ေၾကာင္း၊ စိတ္ပညာကိုပါ အသံုးျပဳကာ ဘုရားကို ထိုကဲ့သို႕ေသာ ပံုပန္းသ႑ာန္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေသာ ဗိသုကာလက္ရာကို အေရွ႕ေတာင္ အာရွ တခြင္တြင္ေရာ၊ တကမၻာလံုး တြင္ပါ မျမင္ဖူး ေသး ေသာေၾကာင့္ ရွိလွ်င္ လမ္းညႊန္ပါရန္ႏွင့္ထိုထိုေသာအေၾကာင္းတို႕ကို ဟိႏၵဴဘုရားမ်ား တြင္သာမက မည္သည့္လူမ်ိဳး၊ ဘာသာရဲ႕ အထိမ္းအမွတ္ မွာမွ မျမင္ဖူး ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာ့လက္ရာ ဗုဒၶဘာသာ ေစတီပုထိုးမ်ားရဲ႕ ဗိသုကာ လက္ရာသည္ အတုမရွိ၊ ကိုယ္ပိုင္ လက္ရာသာ ျဖစ္ေၾကာင္း အျပတ္ ျဖတ္ခ်ရေလသည္။ ထိုအခါ ထိုအိႏၵိယေက်ာင္းသားမွအပ က်န္ နားေထာင္ေနသူမ်ား အားလံုးက လက္ခံ ေခါင္းညိတ္ၾကၿပီး ဂ်ာမန္ ဆရာကမူ လက္ခုပ္တီး အားေပးေလ သည္။ သည္စကားရည္ လုသလို ျဖစ္သြားေသာ အတန္းတြင္း စာေဆြးေႏြးပိုင္းတြင္ အမွတ္မ်ားစြာ ရလိုက္ၿပီး ထိုဘာသာတြင္ ဂုဏ္ထူးထြက္ ခဲ့ပါသည္။သို႕ေသာ္ ကၽြန္မကမူ ကၽြန္မ အေျဖကို လံုး၀ မေက်နပ္ ခဲ့ေသးပါ။ သည္မွ်ေလာက္ မကေသး ဟု ယံုၾကည္ လက္ခံ ထားမိၿပီး မိမိကိုယ္ကို လံုး၀မေက်နပ္ပါ။ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ဘုရားေစတီ ပုထိုးမ်ား သို႕ ပံုမွန္ မဟုတ္ေတာင္ မၾကာခဏ သြားလာ ဖူးေျမာ္ ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ေန႕ႀကီးရက္ႀကီးမ်ားတြင္ လူငယ္ လူႀကီးမေရြး ဘုရားဖူး သြားၾကေလသည္။ သူလိုကုိယ္လို ဘုရားဖူးေနက် ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဖူးမယ့္ သာ ဖူးလိုက္သည္။ ဘုရားကို ဘာလို႕ သည္လို တည္ထား သလဲ ဆိုတာ၊ ဘုရားမွာ ဘာလို႕ သည္လိုေနရာ ေတြ ထည့္ထားသလဲ ဆိုတာ တခါမွ မစဥ္းစားဖူးခဲ့ပါ။ စပ္စုတတ္ လြန္းသည္ဟု သတ္မွတ္ခံရေသာ ကၽြန္မ လိုက္ေမးသမွ်၊ လိုက္ စံုစမ္းသမွ် အထက္မွာ ေျပာဆိုခဲ့သေလာက္သာ သိခဲ့ရ၊ မွတ္သားခဲ့ရ ဖူးေလသည္။ဘာေၾကာင့္ ပန္းတင္ခံုလို႕ေခၚၿပီး သည္လိုပံုစံ တည္ထားရသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ပစၥယာ ကို ၃ဆင့္ ထားရ သလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ေခါင္းေလာင္းေမွာက္မွာ ရင္စည္းကို ဘာ အဓိပၸာယ္နဲ႕ ထည့္ထားသလဲ။ ဘုရားမွာ ဘာေၾကာင့္ ေၾကာက္စရာ ဘီလူးပန္းဆြဲ ဆိုတဲ့ပံုနဲ႕ ဗိသုကာ လက္ရာ ပါေနရသလဲ။ ေဖာင္းရစ္က ဘာလို႕ ခုႏွစ္ရစ္ ျဖစ္ေနရသလဲ။ ၾကာကို ဘာေၾကာင့္ ေမွာက္လိုက္ လွန္လိုက္ ထည့္ထားရသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ၾကာပန္းကိုမွ ေရြးထည့္ရသလဲ.. စသည္ စသည္ျဖင့္ယေန႕ေတာ့ စိတ္နည္းနည္း ပါသျဖင့္ တရားနာရန္ အေခြေရြးရာ ဓမၼေစတီဆရာေတာ္ ဦးေကာသလ ေဟာ ေသာ ႏွလံုးသား၀ယ္ ဘုရားတည္ ဆိုေသာ တရားေခြကို ေရြးလိုက္သည္။ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ဆရာေတာ္ ေဟာ ေသာ တရားေတာ္ထဲမွာ ကၽြန္မသိခ်င္လွေသာ ဘုရားတည္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို နာလိုက္ရသျဖင့္ မ်က္ရည္လည္ေအာင္ ၀မ္းသာမိရပါသည္။၁. ပန္းတင္ခံုကို အက်ယ္ဆံုးနဲ႕ ေအာက္ဆံုးမွာထားတာဟာ လူ႕စိတ္ေတြထဲမွာ ေလာကုတၲရာနည္းနဲ႕ ပိုင္းျခားရင္ အဆင့္အနိမ့္ဆံုးလူမွာ လိုခ်င္မႈေတြ အမ်ားဆံုးျဖစ္လို႕ ေအာက္ဆံုးက ပန္းတင္ခံုကို အက်ယ္ဆံုး ထားေပးၿပီး ဥပမာေပးျခင္း၊ ဘုရားကို ပန္းကပ္လွဴလိုသူေတြ ပန္းတင္လို႕ရေအာင္ အျမင့္ခံုပံု ေဆာက္လုပ္ေပးထားျခင္းေၾကာင့္ ပန္းတင္ခံုဟု အမည္ေပးျခင္း၂. ပစၥယာ ကို ၃ဆင့္ ထားရျခင္းမွာ တဏွာ ၃ပါးေခၚ လိုခ်င္မႈအုပ္စု ၃စုကို ရည္ညႊန္းေၾကာင္း၊ ယင္းတို႕မွာ ဘ၀မရွိမႈကို လိုခ်င္ျခင္း (နိဗၺာန္ကို လိုခ်င္မႈျဖင့္ မရႏိုင္၊ အရာအားလံုး သူ႕သေဘာနဲ႕ သူ ျဖစ္ပ်က္မႈကို သိၿပီး အစြဲကၽြတ္ျခင္းျဖင့္သာ နိဗၺာန္ကို ရႏိုင္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အက်င့္တရားမရွိဘဲ နိဗၺာန္ကို လုိခ်င္ျခင္းသည္ ဒိဌိ တမိ်ဳးသာျဖစ္သည္။)၊ ဘ၀ကိုလိုခ်င္ျခင္း၊ ကာမဂုဏ္တရားမ်ား (ရုပ္အဆင္း၊ အသံ၊ အန႕ံ၊ အရသာ၊ အေတြ႕အထိ) တို႕ကို လိုခ်င္ျခင္း ဟူေသာ ေလာကုတၲရာနယ္ရဲ႕ ေအာက္ေျခက တဏွာသံုးပါးကို သတိေပးရန္ ပစၥယာ ကို ၃ဆင့္ ထားရျခင္း၃. ေခါင္းေလာင္းေမွာက္ေခၚ သပိတ္ေမွာက္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္မွာ အထက္ပါ သံသရာလည္ေစေၾကာင္း အခ်က္မ်ားကို မျပဳလုပ္၊ လက္မခံ ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ျဖင့္ သပိတ္ေမွာက္သည္၊ ေခါင္းေလာင္းေမွာက္သည္ဟု လမ္းညႊန္ျခင္း ၄. သံသရာကို ဘီလူးလိုေၾကာက္ၿပီး အထက္နိဗၺာန္ ပန္းကို လွမ္းဆြဲေစခ်င္သည္ဟူေသာ သတိေပးခ်က္ကို ဘီလူးပန္းဆြဲျဖင့္ ဥပမာေပးျခင္း၊ ပံုပန္းသ႑ာန္ ၅ခုေျမာက္တြင္ ဘီလူးပန္းဆြဲကို ထားျခင္းမွာ ဥာဏ္စဥ္ ၁၆ပါးရွိသည့္အနက္ ၅ဆင့္ေျမာက္ ဘယဥာဏ္ကို ညႊန္းဆိုလိုေသာေၾကာင့္ သည္ေနရာတြင္ ဘီလူးပန္းဆြဲ ကို ထားျခင္း၊ (အထက္ ျမန္မာျပည္တြင္ ဘီလူးကို ပါေအာင္ထည့္ၿပီး ေအာက္ျမန္မာျပည္ တြင္မူ ဘီလူး ထားျခင္း အဓိပၸာယ္ကို တလြဲေတြးသျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဘီလူးကို အပါယ္ေလးဘံုသားဟု သတ္မွတ္ကာ ဘုရားတြင္ မထားခ်င္သျဖင့္ လည္းေကာင္း ဘီလူးမပါဘဲ ပန္းဆြဲကိုခ်ည့္သာ ထည့္ေလ့ရွိသည္ကို သီးျခား မွတ္သား ႏိုင္ပါသည္။ ) သည္ေနရာတြင္ ပန္းဆြဲ ၁၆ခု ရွိေနသည္မွာ ရိပ္သာမ်ားတြင္ ေယာဂီမ်ားကို တရားစစ္ရာတြင္ အဆင့္သတ္မွတ္ေသာ ေသာတာပတၲိ မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္ မရခင္ အေျခခံ ဥာဏ္စဥ္ ၁၆ပါးကို ညႊန္းျခင္း
၅. ခါးစည္း ေခၚ ရင္စည္း ၃ေခ်ာင္း ထားရျခင္းမွာ မိမိရဲ႕ စိတ္နဲ႕လုပ္ရပ္ကို သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဟူေသာ ထိမ္းကြပ္မႈ ၃မ်ိဳးႏွင့္ ထိန္းကြပ္ရန္ သတိေပးလိုျခင္း
၆. ေဖာင္းရစ္ (၇)ရစ္မွာ ၀ိသုဒၶိ (၇)ပါးကို ရည္ညႊန္းျခင္း
၇. ေစတီေတာ္ရဲ႕ ၁၄ဆင့္ေျမာက္မွာ ၾကာေမွာက္ကို ထားျခင္းသည္ တရားအားထုတ္ေနေသာ ေယာဂီျဖစ္လ်က္ ေသာတာပတၲိ မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္ ရခါနီး ဥာဏ္စဥ္ ၁၄ဆင့္ေျမာက္ ေရာက္ေနေစဦးေတာ့ သံသရာအတြက္ စိတ္မခ်ရေသးဘဲ ထုိအခိ်န္တြင္ မေကာင္းမႈအကုသိုလ္မ်ားကို ေမွာက္မွားစြာ လုပ္မိႏိုင္ေသးေၾကာင္း၊ ထိုသို႕လုပ္မိပါက ေအာက္သံသရာ အပါယ္ေလးဘံုသို႕ ေမွာက္ေမွာက္မွားမွား ျပန္လည္က်ေရာက္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း သတိေပးလိုျခင္း
၈. ၾကာေမွာက္ႏွင့္ ၾကာလွန္ၾကားရွိ ရြဲလံုးမ်ားသည္ကား ဒႆန နယ္ကို ျပဆိုၿပီး ဥာဏ္စဥ္ အမွတ္ ၁၅ႏွင့္ ၁၆သည္ အျခားမရွိ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ေပၚေလ့ရွိၿပီး ေလာကီသားဘ၀၊ ေလာကီနယ္မွ ေလာကုတၲရာသားဘ၀၊ ေလာကုတၲရာနယ္သို႕ ကူးေျပာင္းျခင္းကို ျပဆိုျခင္း
၉. ၾကာလွန္သည္ ထို ဥာဏ္စဥ္ ၁၆ပါးလံုးကို ရရွိၿပီးပါက ေသာတာပန္ ျဖစ္ၿပီ ျဖစ္ၿပီး ေအာက္သံသရာကို ျပန္စရာမရွိေတာ့ဘဲ အထက္ မဂ္ဖိုလ္မ်ားကို ရရွိကာ အလြန္ဆံုးခုႏွစ္ဘ၀သာ သံသရာမွာ က်င္လည္ရၿပီး အထက္ နိဗၺာန္ကိုသာ ၀င္စံရေသာေၾကာင့္ အထက္သို႕လွန္တက္ေနေသာ ၾကာလွန္ကို ပံုဥပမာ ေပးထားျခင္း၁၀. သေကၤတ၀ါဒ အရ ၾကာပန္းကို ထားရျခင္းမွာ ေရမွာ ႏြံမွာ ေပါက္ဖြားေသာ ၾကာပင္ျဖစ္လ်က္ ေရမစို၊ ႏြံမလူး၊ ေမႊးႀကိဳင္ သင္းပ်ံ႕ျခင္း ရွိေသာ ၾကာပန္းကဲ့သို႕ ေလာကီနယ္မွ လူသားအျဖစ္မွ ေလာကုတၲရာ နယ္သား ဘုရားျဖစ္ေအာင္ က်င့္ၾကံ ေအာင္ျမင္ရာတြင္ ဘုရားႏွင့္ၾကာပန္း တို႕တြင္ အဓိပၸာယ္ ဆင္တူေသာ ဂုဏ္ရည္ခ်င္းကို ဥပမာ ခိုင္းႏိႈင္း လိုေသာေၾကာင့္ ၾကာပန္းကို သံုးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ ခံစဥ္တြင္လည္း ၾကာပန္းကိုသာ ကပ္လွဴျခင္း၊ ဖြားစဥ္ကလည္း ၾကာပြင့္မ်ား အလိုလိုေပၚလာကာ ေျခခ်ရာတိုင္း ခံလာရျခင္း တို႕ေၾကာင့္ ၾကာပန္းသည္ ဗုဒၶ၏ သေကၤတ ျဖစ္ျခင္း၊၁၁. ထီးေတာ္ (၇) ဆင့္သည္ အထက္ဖိုလ္ ခုႏွစ္ပါးကို ျပဆိုျခင္း၁၂. ငွက္ျမတ္နား ဆိုသည္မွာ ဘုရား၊ ရဟႏၲာတို႕ လက္ရွိဘ၀မွ နိဗၺာန္သို႕ မ၀င္စံမီ (သို႕မဟုတ္) ပရိနိဗၺာန္ မျပဳမီ ေခတၲခဏ နားေနရာအခိ်န္အခိုက္အတန္႕ကို ျပဆိုလိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႕ျပင္ ေရႊတိဂံုဘုရား၏ ထို ဟသၤာအျမီးပံု ငွက္ျမတ္နားတြင္ ပတၲျမားကို ထုလုပ္ထားေသာ ဘုရားရုပ္ပြားေတာ္ ေလးကို ျမဳပ္ႏွံဌာပနာ ထားျခင္းသည္ အဓိကသက္ေသျဖစ္ေၾကာင္း၊ ငွက္ျမတ္နား ဟုေခၚဆိုေလ့ရွိေသာ္လည္း တကယ္ေတာ့ အမ်ားသူငါ ေတြးထင္သလို ငွက္ၿမီးပံုကို ငွက္ျမတ္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳသည္မဟုတ္ဘဲ နကၡတ္ေဗဒင္ ပညာ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ဟသၤာပံု နကၡတ္ကို ယူကာ သည္ေစတီကို တည္ထားကိုးကြယ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အစြမ္းအစကို သမိုင္းမွတ္တမ္းတင္ရန္လည္းေကာင္း၊ ထိုျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ႕ ကုသိုလ္ အက်ိဳး အထြဋ္အထိပ္ သို႕ ေရာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွာလည္းေကာင္း ဟသၤာအျမီးသ႑ာန္ တည္ထားျခင္း၊၁၃. စိန္ဖူးေတာ္ သည္ အသခၤတဓာတ္ နိဗၺာန္ျမတ္ကို ရည္ညႊန္းျခင္း။ အျခားဓာတ္မ်ားကို ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ တို႕ျဖင့္ ျပင္လို႕ရႏိုင္ေသးသျဖင့္ သခၤတဓာတ္ဟုေခၚၿပီး နိဗၺာန္သည္ကား မည္သို႕မွ် ျပန္လည္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမရွိေတာ့ေသာ ဓာတ္ျဖစ္သျဖင့္ အသခၤတဓာတ္ျဖစ္ေၾကာင္းကို ရည္ညႊန္းျခင္း(က) ကာဗြန္ျဒပ္စင္ သည္ မီးေသြး၊ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ဂ်ာမနီယမ္ႏွင့္ စိန္ဆိုၿပီး ေလးဆင့္ရွိရာတြင္ စိန္အဆင့္တြင္ ကာဗြန္ျဒပ္စင္သည္ အသန္႕စင္ဆံုးအဆင့္ေရာက္ေနၿပီျဖစ္သလို ေသာတာပန္၊ သကဒါဂမ္၊ အနာဂမ္ႏွင့္ အရဟတၲ မဂ္ဖိုလ္ရၿပီးသူ ဘုရား၊ ရဟႏၲာ တို႕တြင္ ထိပ္ဆံုးအဆင့္ ဘုရားသည္ ကိေလသာ လံုး၀စင္ၾကယ္ဆံုး အဆင့္ေရာက္ေနသည္ကို ျပဆိုျခင္း၊(ခ) အမာဆံုး၊ အသန္႕စင္ဆံုးႏွင့္ ဓာတ္ၿပိဳကြဲမႈ လံုး၀မရွိေတာ့ျခင္း ဟူေသာ ဂုဏ္ရည္တူခ်င္း ခိုင္းႏိႈင္းဥပမာေပးထားျခင္းသည္ေနရာတြင္ ငွက္ျမတ္နားအဆင့္တြင္ အခက္အလက္မ်ားမွာ ငွက္ၿမီးသဖြယ္ ျဖာထြက္ေနေသာ္လည္း စိန္ဖူးေတာ္ကို ဘာေၾကာင့္ တလံုးတည္း ထားသနည္းဟူေသာ ေမးခြန္းရွိလာပါသည္။ ရဟႏၲာ ကိုယ္ေတာ္ ႀကီး မ်ားသည္ကား အခ်င္းခ်င္းတြင္ ဘုန္းခ်င္း၊ တန္ခိုးခ်င္း၊ ပညာခ်င္း၊ လာဘ္လာဘခ်င္း မတူညီဘဲ သံသရာတြင္ သူတို႕အသီးသီး ျပဳခဲ့ၾကေသာ အက်ိဳးေပး အားေလ်ာ္စြာ ကြဲျပားျခားနား ၾကေသာ္လည္း နိဗၺာန္သို႕ ၀င္စံေတာ္မူၾကသည့္ အခါတြင္ကား တူညီေသာ တခုတည္းေသာ အသခၤတဓာတ္သို႕သာ သက္ေရာက္ၾကသျဖင့္ စိန္ဖူးေတာ္ကို တစ္ဆူတည္း ထားျခင္းျဖစ္ေလသည္။၁၄. အထက္ပါအခ်က္မ်ားနဲ႕ ျပည့္စံုပါက ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ နည္းစနစ္ျဖင့္ မဟာ သတိပဌာန သုတၲန္ ရဲ႕ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားနဲ႕ ေဆာက္လုပ္ တည္ထား ကိုးကြယ္ေသာ ေစတီျဖစ္ၿပီး ေစတီ တည္ရျခင္း အေၾကာင္း အႏွစ္တရား မ်ားကို သိရွိၿပီး ၾကည္ညိဳ ပူေဇာ္ပါက အဖိုးမျဖတ္ ႏိုင္ေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးတရားမ်ား ခံစားၾက ရမည္ ျဖစ္ေလသည္။ သို႕ေသာ္ အထက္ပါ အခ်က္မ်ားနဲ႕ မျပည့္စံုေသာ ေစတီျဖစ္ပါက ဓာတ္ရိုက္ ဓာတ္ ဆင္၊ ယၾတာ၊ အထက္လမ္း၊ အစီအရင္မ်ားနဲ႕ တည္ထားေသာ ေစတီ မွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိ ႏိုင္ပါသည္။ ထိုေစတီ မ်ားကို ဖူးေျမာ္ပါက စီရင္သူရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ဖူးေျမာ္သူရဲ႕ စိတ္ေစတနာ အလိုက္သာ အက်ိဳး ေပးမည္ဟု မွတ္ယူ ႏိုင္မည္ ထင္ပါသည္။ထို႕ျပင္ ဘုရားမ်ားတြင္ ေတြ႕ရေလ့ရွိေသာ တိုင္ထိပ္တြင္ ဟသၤာနားေနဟန္ တံခြန္တိုင္အေၾကာင္းကိုလည္း ရွာရွာေဖြေဖြ သိလိုက္ရသည္။ မာနတံခြန္တက္ေနသူမ်ား ဘုရားထံေမွာက္ ေရာက္လိုလွ်င္ မာနကို အရင္ခ် ခဲ့ရန္ သတိေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး ေရွးေခတ္က ဘုရားသို႕ လာသူမ်ားသည္ တံခြန္တိုင္ကို ျမင္သည့္အရပ္မွ စတင္ ကာ မာနခ်သည့္အေနျဖင့္ေရာ အရိုအေသ ေပးသည့္ အေနျဖင့္ပါ ဖိနပ္ခၽြတ္ခဲ့ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ မာနခံေနပါက တရားမရႏိုင္ေၾကာင္း၊ မာနစြဲၾကီးသူသည္ သကၠာယဒိဌိေခၚ ငါစြဲႀကီးေသာ သူမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ငါစြဲ ေပၚတြင္သာ မာနတက္လို႕ ရေသာေၾကာင့္ မာနႀကီးသူသည္ တရားရဖို႕ ခဲယဥ္းေၾကာင္း၊ ယင္းမာနကို ဘုရားေပၚမေရာက္ခင္ အေ၀းကတည္းက သတိေပးသည့္ အေနျဖင့္ တံခြန္တိုင္ကို ျမင့္ျမင့္ တည္ထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရေလသည္။ထိုမွ်မကေသးပါ.. ေစတီေတာ္မွ ညႊန္ျပေသာ သေကၤတမ်ားမွ ေဟာေျပာေနေသာ တရားေတာ္မ်ားကို ဆင္ျခင္ ႏွလံုးသြင္း ႏိုင္ပါက ပါရမီ ရင့္သန္သူ ျဖစ္ပါက ဘုရားဖူးရင္းပင္ နိဗၺာန္ရႏိုင္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္က ဆက္ေဟာပါသည္။ ျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ပါသည္။ ဒါေၾကာင့္လည္းဘုရားသို႕မွန္း ေျခတလွမ္း သိန္းသန္းမကထိုက္လွဴသူ၊ ဖူးသူ၊ ေပးေ၀သူ နတ္လူ ဘံုသို႕ဆိုက္ ဟု လကၤာေလး ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္တန္ရာပါသည္။သည္ေလာက္ေတာင္ ေစတီရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုခ်င္းစီ အတြက္ေရာ အားလံုးျခံဳငံုၿပီးပါ အႏွစ္ပါပါ အဓိပၸာယ္ရွိရွိ ပံုသ႑ာန္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္စီစဥ္ႏိုင္ေသာ ေရွးျမန္မာႀကီးမ်ားရဲ႕ သေကၤတ ၀ါဒကို အ့ံၾသခ်ီးက်ဴးလို႕ မဆံုးႏိုင္ေတာ့ပါေခ်။ ထို အေဟာင္းမ်ားရဲ႕ အႏွစ္မ်ားကို မသိပါဘဲ လ်က္ျဖစ္ေစ၊ သိလ်က္နဲ႕ ျဖစ္ေစ ငါက အသစ္ထြင္တယ္ ဆိုေသာ စကားကို လက္ကိုင္ျပဳၿပီး အေဟာင္းကို ဖ်က္ဆီးကာ အသစ္ထြင္ျခင္း၊ အေဟာင္းနဲ႕ အသစ္ကို ေရာျခင္းမ်ားကို ပညာမဲ့ပီပီ ျပဳလုပ္ေနၾကသူ တခ်ိဳ႕ကို ေတြ႕တိုင္း စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရပါသည္။ သူတို႕စိတ္ထဲတြင္ေတာ့ သမိုင္းတြင္ ငါ့ထက္ေတာ္သူမရွိေစရ၊ ငါက သမိုင္းကို ေဖ်ာက္ခ်င္သလို၊ ျပင္ခ်င္သလို ျပင္ႏိုင္သည္ဟု တလြဲမာနရွိဟန္တူေလသည္။ ပညာရွင္တို႕ စိတ္ထဲတြင္ေတာ့ အ၀ီစိက်မည့္ သမိုင္းတရားခံမ်ား ဟု သာ သတ္မွတ္ကာ သနားေလမည္။ အေဟာင္းရဲ႕ အႏွစ္သာရ ကို အရင္ေလ့လာၿပီး အေဟာင္းရဲ႕ အႏွစ္သာရ ထက္သာေသာ အသစ္ကို ထြင္ႏိုင္ပါမွ တိုးတက္ျခင္း အစစ္ အျဖစ္ႀကီး ျဖစ္ေပမည္။ သို႕မဟုတ္ပဲ အသစ္ျဖစ္ ၿပီးေရာ ေလွ်ာက္လုပ္လွ်င္ကား အသံုးမက် လွေသာ အစုတ္ပလုတ္မ်ားႏွင့္ သည္လို ေလွ်ာက္လုပ္ရင္ အစုတ္ပလုတ္ေတြ ျဖစ္ကုန္တတ္တယ္ ဟု ဥပမာ ျပစရာမ်ားသာ က်န္ခဲ့မည္ ကိုလည္း သတိတရား ရလိုက္ပါသည္။ေက်နပ္သြားေသာ စိတ္ကို ျပန္လည္ သတိထားရင္း တရားေတာ္ကို ေဟာျပေသာ ဆရာေတာ္ကို လည္းေကာင္း တရားဆံုးေအာင္ နာလိုက္ခြင့္ရေသာ မိမိရဲ႕ ကုသိုလ္ကံကို ေက်းဇူးတင္လိုက္မိသည္။ ခုလို သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႕ စာဖတ္သူ မ်ားကိုပါ ေ၀ငွခြင့္ရမႈကို ပိုလို႕ပင္ ေက်းဇူး တင္မိသည္။ ကၽြန္မ အတြက္ ကေတာ့ သည္ေန႕ကစၿပီး ဘုရားကို အႏွစ္ပါပါ ႏွလံုးသားႏွင့္ ဖူးတတ္ပါၿပီ ဟုသာ ေျပာခ်င္ပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမ်ိဳး စာဖတ္သူ မ်ားလည္း သိၿပီးသား ဆိုလွ်င္ျဖင့္ အေဖာ္ရသည္မို႕ ၀မ္းသာစြာ လက္ဆင့္ကမ္း ၾကိဳဆိုလိုက္ပါသည္။ မသိေသးသူမ်ား ဘုရားကို ႏွလံုးသားျဖင့္ အႏွစ္ပါပါ အသိတရား အျပည့္ျဖင့္ ဖူးေျမာ္ ႏိုင္ၾကေအာင္ သည္ေဆာင္းပါးကို ေရးသား ေ၀မွ်ရေသာ ကုသိုလ္ရဲ႕ အဖို႕ဘာဂ ကို စာဖတ္ သူ ပရိသတ္ကို လည္း ေကာင္း၊ သည္လို ျမန္မာစာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ သာသနာတုိ႕ အဓြန္႕ရွည္ တည္တံ့ က်န္ရစ္ေအာင္ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ပေပ်ာက္ မသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းခြင့္ကို အသက္ ေပးကာ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ တိုက္ယူ ေပးခဲ့ၾကေသာ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ၉ဦး အပါအ၀င္ အာဇာနည္မ်ား အားလံုးကို လည္းေကာင္း၊ ၃၁ဘံုတြင္ က်င္လည္ကုန္ေသာ ေ၀နယ် သတၲ၀ါမ်ား အားလံုးကို လည္းေကာင္း အမွ် ေပးေ၀ပါသည္။ အမွ်ရၿပီး နိဗၺာန္သို႕ မ်က္ေမွာက္ျပဳ ႏိုင္ၾကပါေစ။
တရက္မွာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခိုက္ ဘုရားမ်ား၊ ေစတီပုထိုးမ်ားရဲ႕ ဗိသုကာ လက္ရာမ်ား အေၾကာင္းကို သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ ယွဥ္ၿပီး ေဆြးေႏြးစဥ္ ေမာင္မင္းႀကီးသားက တစခန္းထ လာပါေတာ့သည္။ ဂ်ာမန္လူမ်ိဳး ဆရာက ေရႊတိဂံု ဘုရား၏ တည္ထားပံုကို ကမၻာ့အံ့ဖြယ္ စာရင္း သြင္းရပံုကို ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုရာ သူက ဟိႏၵဴ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားရဲ႕ ေရွးက်ပံု၊ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀၀မွ ၅၀၀၀ အလြန္ ကပင္ ဟိႏၵဴ ဘုရားေစတီမ်ား တည္ထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပံု၊ ေနာက္ပိုင္း ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားေစတီ မ်ားမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႕သာ ၾကာေသးပံု တို႕ကို ေျပာၿပီး ေရႊတိဂံုဘုရားသည္ ဟိႏၵဴ ဘုရားေစတီ တည္ထားပံုကို နမူနာယူ အတုခိုးၿပီး တည္ထားျခင္း မွ်သာ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာပါေလေတာ့သည္။
စကားရည္ၿပိဳင္လုရန္ စိတ္မပါလွေသာ ကၽြန္မလည္း သည္ေနရာ တြင္ေတာ့ ငံု႕မခံႏိုင္ေတာ့ပါ။ ထို႕ေၾကာင့္ ဟိႏၵဴ ဘုရားေစတီမ်ားသည္ ေအာက္ေျခအုတ္ခံုကို ျဖစ္ေစ၊ ေျမေပၚပိုင္း အေဆာက္အဦကို ျဖစ္ေစ အ၀ိုင္းပံုႏွင့္ အခံုးပံုကို အေျခခံၿပီး ေဆာက္လုပ္ထားေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိဖူးပါသည္။ မွန္သလားလို႕ အရင္ခ်ည္ လိုက္ပါေတာ့သည္။ မွန္ေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာမ်ားသည္ သူတို႕ဟိႏၵဴေစတီတည္ပံုကို ေလ့လာထား သည္ကို ခ်ီးက်ဴးပါေၾကာင္း အခၽြန္နဲ႕ မေလသည္။ ထိုအခါမွ ကၽြန္မလည္း၁. ေရႊတိဂံုဘုရားသည္ အေပၚမွ မိုးၾကည့္လွ်င္ ပန္းတင္ခံုေခၚ ေအာက္ေျခအုတ္ခံုကို ေလးေထာင့္က်က် စတုရန္းပံုေဆာက္လုပ္ထားေၾကာင္း၂. ပန္းတင္ခံုေပၚတြင္မွ ပစၥယာ သံုးဆင့္ေခၚ ေလွကားထစ္သဖြယ္ ပံုပန္းသ႑ာန္ကို ဆဌဂံ မွ အဆင့္ဆင့္ အဌဂံပံုသို႕ ေျပာင္းလဲ တည္ေဆာက္ထားေၾကာင္း၊ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ စတုရန္းမွ စက္၀ိုင္းပံုသို႕ ေျပာင္းလဲ သြားဟန္ကို မ်က္စိ ပသာဒ ျဖစ္ဖြယ္ ေျပေျပေလး ေျပာင္းလဲယူျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၃. ပစၥယာ သံုးဆင့္ ေပၚတြင္ အမွ်ေ၀ျခင္း အထိမ္းအမွတ္ ေခါင္းေလာင္း ေမွာက္ကို တည္ထားရာ ေခါင္းေလာင္းေျခမွာ အခြက္ပံုျဖစ္ၿပီး ေခါင္းေလာင္း စည္းရဲ႕အေပၚပိုင္းမွာ အခံုးပံုျဖစ္ေၾကာင္း၊ အခံုးနဲ႕ အခြက္ကို ၾကည့္သူရဲ႕ အျမင္တြင္ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ ဆက္ထားပံုကို ပညာယူႏိုင္ေၾကာင္း၄. ေခါင္းေလာင္းေမွာက္ရဲ႕ အထက္တြင္ ၾကာေမွာက္ ၾကာလွန္ကို တည္ထားပံုမွာလည္း သည္သေဘာ တရား ပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း၅. ငွက္ေပ်ာဖူးတြင္ အထက္သို႕ ရွဴးတက္သြားၿပီးမွ ထိပ္ဆံုးတြင္ ထီးေတာ္နဲ႕ ျပန္အုပ္ထားေသာ ဒီဇိုင္းမွာ လည္း ဖူးေျမာ္သူရဲ႕စိတ္ကို ထိပ္ဆံုးသို႕ အာရံုစုစည္းေစၿပီးမွ ထီးေတာ္ကို ၾကည္ညိဳႏိုင္ေစရန္ ဆြဲေဆာင္ ေသာ ဗိသုကာျဖစ္ေၾကာင္း၆. ပုထိုးေတာ္ ဒီဇိုင္းျဖစ္ေသာ အာနႏၵာ ဘုရားသည္ ထိပ္ပိုင္းက ဟိႏၵဴ ဒီဇိုင္းဟု ထင္ရသေယာင္၊ ဆင္သ ေယာင္ ရွိေသာ္လည္း လိုဏ္သံုးထပ္ လုပ္ထားပုံမွာ လံုး၀မတူ ျခားနားျခင္းရဲ႕ သက္ေသျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေရႊတိဂံု ကဲ့သို႕ မတည္ရျခင္းမွာ အပူပိုင္းေဒသ ရပ္၀န္းတြင္ တည္ရသည့္အတြက္ ဘုရားဖူးလာသူမ်ားရဲ႕ ၾကည္ညိဳစိတ္ကို ဖန္တီးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး ပုထိုးေတာ္ကဲ့သို႕ တည္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ လိုဏ္နံရံမ်ားရွိ ေက်ာက္ပန္း ဇကာမ်ားသည္ အေကာင္းဆံုး သက္ေသ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အျပင္ဘက္ဆံုး ေက်ာက္ပန္း ဇကာသည္ ဖုန္စစ္ရန္၊ အလယ္နံရံရွိ ေက်ာက္ပန္း ဇကာသည္ ေနေရာင္စစ္ရန္ ျဖစ္ၿပီး အတြင္းဘက္ဆံုး ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား တည္ထားရာ ဂႏၶကုဋီ၏ နံရံရွိ ေက်ာက္ပန္း ဇကာသည္ကား ေလပူစစ္ရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာက္ပန္း ဇကာမ်ားရဲ႕ ဒီဇိုင္းကို ၾကည့္ၿပီး သိႏိုင္ေၾကာင္း။ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဘုရားဖူး လာသူသည္ ေနပူ၊ ေလပူ၊ ဖုန္ထူ တို႕ကို ျဖတ္ၿပီး ဘုရားဖူး လာရာတြင္ ပုထိုးေတာ္ ထဲသို႕ ေရာက္သည္ႏွင့္ လူေရာ စိတ္ပါ ေအးခ်မ္း တည္ၿငိမ္ သြားေစရန္ ရည္ရြယ္ေၾကာင္း၊ ေနပူထဲမွ လာေသာ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ ေနေသာ ဘုရားဖူးသူကို အလင္းေရာင္ စစ္ထား ေသာေၾကာင့္ ေမွာင္သေယာင္ အလင္းမွိန္ေသာ ပုထိုးေတာ္ထဲတြင္ စိတ္ကို တည္ၿငိမ္ ေစၿပီးမွ ရုပ္ပြားေတာ္ ေပၚတြင္သာ အလင္းက် ေရာက္ေန ေစရန္ စီစဥ္ထားေသာ ဗိသုကာ လက္ရာေၾကာင့္ အေမွာင္ထဲတြင္ လင္းေနေသာ ရုပ္ပြားေတာ္ကို ဖူးေျမာ္ေစေလရာ ၾကည္ညိဳ သဒၶါစိတ္ကို ျဖစ္ေပၚေစ ေၾကာင္း၊ စိတ္ပညာကိုပါ အသံုးျပဳကာ ဘုရားကို ထိုကဲ့သို႕ေသာ ပံုပန္းသ႑ာန္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေသာ ဗိသုကာလက္ရာကို အေရွ႕ေတာင္ အာရွ တခြင္တြင္ေရာ၊ တကမၻာလံုး တြင္ပါ မျမင္ဖူး ေသး ေသာေၾကာင့္ ရွိလွ်င္ လမ္းညႊန္ပါရန္ႏွင့္ထိုထိုေသာအေၾကာင္းတို႕ကို ဟိႏၵဴဘုရားမ်ား တြင္သာမက မည္သည့္လူမ်ိဳး၊ ဘာသာရဲ႕ အထိမ္းအမွတ္ မွာမွ မျမင္ဖူး ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာ့လက္ရာ ဗုဒၶဘာသာ ေစတီပုထိုးမ်ားရဲ႕ ဗိသုကာ လက္ရာသည္ အတုမရွိ၊ ကိုယ္ပိုင္ လက္ရာသာ ျဖစ္ေၾကာင္း အျပတ္ ျဖတ္ခ်ရေလသည္။ ထိုအခါ ထိုအိႏၵိယေက်ာင္းသားမွအပ က်န္ နားေထာင္ေနသူမ်ား အားလံုးက လက္ခံ ေခါင္းညိတ္ၾကၿပီး ဂ်ာမန္ ဆရာကမူ လက္ခုပ္တီး အားေပးေလ သည္။ သည္စကားရည္ လုသလို ျဖစ္သြားေသာ အတန္းတြင္း စာေဆြးေႏြးပိုင္းတြင္ အမွတ္မ်ားစြာ ရလိုက္ၿပီး ထိုဘာသာတြင္ ဂုဏ္ထူးထြက္ ခဲ့ပါသည္။သို႕ေသာ္ ကၽြန္မကမူ ကၽြန္မ အေျဖကို လံုး၀ မေက်နပ္ ခဲ့ေသးပါ။ သည္မွ်ေလာက္ မကေသး ဟု ယံုၾကည္ လက္ခံ ထားမိၿပီး မိမိကိုယ္ကို လံုး၀မေက်နပ္ပါ။ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ဘုရားေစတီ ပုထိုးမ်ား သို႕ ပံုမွန္ မဟုတ္ေတာင္ မၾကာခဏ သြားလာ ဖူးေျမာ္ ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ေန႕ႀကီးရက္ႀကီးမ်ားတြင္ လူငယ္ လူႀကီးမေရြး ဘုရားဖူး သြားၾကေလသည္။ သူလိုကုိယ္လို ဘုရားဖူးေနက် ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဖူးမယ့္ သာ ဖူးလိုက္သည္။ ဘုရားကို ဘာလို႕ သည္လို တည္ထား သလဲ ဆိုတာ၊ ဘုရားမွာ ဘာလို႕ သည္လိုေနရာ ေတြ ထည့္ထားသလဲ ဆိုတာ တခါမွ မစဥ္းစားဖူးခဲ့ပါ။ စပ္စုတတ္ လြန္းသည္ဟု သတ္မွတ္ခံရေသာ ကၽြန္မ လိုက္ေမးသမွ်၊ လိုက္ စံုစမ္းသမွ် အထက္မွာ ေျပာဆိုခဲ့သေလာက္သာ သိခဲ့ရ၊ မွတ္သားခဲ့ရ ဖူးေလသည္။ဘာေၾကာင့္ ပန္းတင္ခံုလို႕ေခၚၿပီး သည္လိုပံုစံ တည္ထားရသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ပစၥယာ ကို ၃ဆင့္ ထားရ သလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ေခါင္းေလာင္းေမွာက္မွာ ရင္စည္းကို ဘာ အဓိပၸာယ္နဲ႕ ထည့္ထားသလဲ။ ဘုရားမွာ ဘာေၾကာင့္ ေၾကာက္စရာ ဘီလူးပန္းဆြဲ ဆိုတဲ့ပံုနဲ႕ ဗိသုကာ လက္ရာ ပါေနရသလဲ။ ေဖာင္းရစ္က ဘာလို႕ ခုႏွစ္ရစ္ ျဖစ္ေနရသလဲ။ ၾကာကို ဘာေၾကာင့္ ေမွာက္လိုက္ လွန္လိုက္ ထည့္ထားရသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ၾကာပန္းကိုမွ ေရြးထည့္ရသလဲ.. စသည္ စသည္ျဖင့္ယေန႕ေတာ့ စိတ္နည္းနည္း ပါသျဖင့္ တရားနာရန္ အေခြေရြးရာ ဓမၼေစတီဆရာေတာ္ ဦးေကာသလ ေဟာ ေသာ ႏွလံုးသား၀ယ္ ဘုရားတည္ ဆိုေသာ တရားေခြကို ေရြးလိုက္သည္။ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ဆရာေတာ္ ေဟာ ေသာ တရားေတာ္ထဲမွာ ကၽြန္မသိခ်င္လွေသာ ဘုရားတည္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို နာလိုက္ရသျဖင့္ မ်က္ရည္လည္ေအာင္ ၀မ္းသာမိရပါသည္။၁. ပန္းတင္ခံုကို အက်ယ္ဆံုးနဲ႕ ေအာက္ဆံုးမွာထားတာဟာ လူ႕စိတ္ေတြထဲမွာ ေလာကုတၲရာနည္းနဲ႕ ပိုင္းျခားရင္ အဆင့္အနိမ့္ဆံုးလူမွာ လိုခ်င္မႈေတြ အမ်ားဆံုးျဖစ္လို႕ ေအာက္ဆံုးက ပန္းတင္ခံုကို အက်ယ္ဆံုး ထားေပးၿပီး ဥပမာေပးျခင္း၊ ဘုရားကို ပန္းကပ္လွဴလိုသူေတြ ပန္းတင္လို႕ရေအာင္ အျမင့္ခံုပံု ေဆာက္လုပ္ေပးထားျခင္းေၾကာင့္ ပန္းတင္ခံုဟု အမည္ေပးျခင္း၂. ပစၥယာ ကို ၃ဆင့္ ထားရျခင္းမွာ တဏွာ ၃ပါးေခၚ လိုခ်င္မႈအုပ္စု ၃စုကို ရည္ညႊန္းေၾကာင္း၊ ယင္းတို႕မွာ ဘ၀မရွိမႈကို လိုခ်င္ျခင္း (နိဗၺာန္ကို လိုခ်င္မႈျဖင့္ မရႏိုင္၊ အရာအားလံုး သူ႕သေဘာနဲ႕ သူ ျဖစ္ပ်က္မႈကို သိၿပီး အစြဲကၽြတ္ျခင္းျဖင့္သာ နိဗၺာန္ကို ရႏိုင္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အက်င့္တရားမရွိဘဲ နိဗၺာန္ကို လုိခ်င္ျခင္းသည္ ဒိဌိ တမိ်ဳးသာျဖစ္သည္။)၊ ဘ၀ကိုလိုခ်င္ျခင္း၊ ကာမဂုဏ္တရားမ်ား (ရုပ္အဆင္း၊ အသံ၊ အန႕ံ၊ အရသာ၊ အေတြ႕အထိ) တို႕ကို လိုခ်င္ျခင္း ဟူေသာ ေလာကုတၲရာနယ္ရဲ႕ ေအာက္ေျခက တဏွာသံုးပါးကို သတိေပးရန္ ပစၥယာ ကို ၃ဆင့္ ထားရျခင္း၃. ေခါင္းေလာင္းေမွာက္ေခၚ သပိတ္ေမွာက္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္မွာ အထက္ပါ သံသရာလည္ေစေၾကာင္း အခ်က္မ်ားကို မျပဳလုပ္၊ လက္မခံ ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ျဖင့္ သပိတ္ေမွာက္သည္၊ ေခါင္းေလာင္းေမွာက္သည္ဟု လမ္းညႊန္ျခင္း ၄. သံသရာကို ဘီလူးလိုေၾကာက္ၿပီး အထက္နိဗၺာန္ ပန္းကို လွမ္းဆြဲေစခ်င္သည္ဟူေသာ သတိေပးခ်က္ကို ဘီလူးပန္းဆြဲျဖင့္ ဥပမာေပးျခင္း၊ ပံုပန္းသ႑ာန္ ၅ခုေျမာက္တြင္ ဘီလူးပန္းဆြဲကို ထားျခင္းမွာ ဥာဏ္စဥ္ ၁၆ပါးရွိသည့္အနက္ ၅ဆင့္ေျမာက္ ဘယဥာဏ္ကို ညႊန္းဆိုလိုေသာေၾကာင့္ သည္ေနရာတြင္ ဘီလူးပန္းဆြဲ ကို ထားျခင္း၊ (အထက္ ျမန္မာျပည္တြင္ ဘီလူးကို ပါေအာင္ထည့္ၿပီး ေအာက္ျမန္မာျပည္ တြင္မူ ဘီလူး ထားျခင္း အဓိပၸာယ္ကို တလြဲေတြးသျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဘီလူးကို အပါယ္ေလးဘံုသားဟု သတ္မွတ္ကာ ဘုရားတြင္ မထားခ်င္သျဖင့္ လည္းေကာင္း ဘီလူးမပါဘဲ ပန္းဆြဲကိုခ်ည့္သာ ထည့္ေလ့ရွိသည္ကို သီးျခား မွတ္သား ႏိုင္ပါသည္။ ) သည္ေနရာတြင္ ပန္းဆြဲ ၁၆ခု ရွိေနသည္မွာ ရိပ္သာမ်ားတြင္ ေယာဂီမ်ားကို တရားစစ္ရာတြင္ အဆင့္သတ္မွတ္ေသာ ေသာတာပတၲိ မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္ မရခင္ အေျခခံ ဥာဏ္စဥ္ ၁၆ပါးကို ညႊန္းျခင္း
၅. ခါးစည္း ေခၚ ရင္စည္း ၃ေခ်ာင္း ထားရျခင္းမွာ မိမိရဲ႕ စိတ္နဲ႕လုပ္ရပ္ကို သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဟူေသာ ထိမ္းကြပ္မႈ ၃မ်ိဳးႏွင့္ ထိန္းကြပ္ရန္ သတိေပးလိုျခင္း
၆. ေဖာင္းရစ္ (၇)ရစ္မွာ ၀ိသုဒၶိ (၇)ပါးကို ရည္ညႊန္းျခင္း
၇. ေစတီေတာ္ရဲ႕ ၁၄ဆင့္ေျမာက္မွာ ၾကာေမွာက္ကို ထားျခင္းသည္ တရားအားထုတ္ေနေသာ ေယာဂီျဖစ္လ်က္ ေသာတာပတၲိ မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္ ရခါနီး ဥာဏ္စဥ္ ၁၄ဆင့္ေျမာက္ ေရာက္ေနေစဦးေတာ့ သံသရာအတြက္ စိတ္မခ်ရေသးဘဲ ထုိအခိ်န္တြင္ မေကာင္းမႈအကုသိုလ္မ်ားကို ေမွာက္မွားစြာ လုပ္မိႏိုင္ေသးေၾကာင္း၊ ထိုသို႕လုပ္မိပါက ေအာက္သံသရာ အပါယ္ေလးဘံုသို႕ ေမွာက္ေမွာက္မွားမွား ျပန္လည္က်ေရာက္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း သတိေပးလိုျခင္း
၈. ၾကာေမွာက္ႏွင့္ ၾကာလွန္ၾကားရွိ ရြဲလံုးမ်ားသည္ကား ဒႆန နယ္ကို ျပဆိုၿပီး ဥာဏ္စဥ္ အမွတ္ ၁၅ႏွင့္ ၁၆သည္ အျခားမရွိ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ေပၚေလ့ရွိၿပီး ေလာကီသားဘ၀၊ ေလာကီနယ္မွ ေလာကုတၲရာသားဘ၀၊ ေလာကုတၲရာနယ္သို႕ ကူးေျပာင္းျခင္းကို ျပဆိုျခင္း
၉. ၾကာလွန္သည္ ထို ဥာဏ္စဥ္ ၁၆ပါးလံုးကို ရရွိၿပီးပါက ေသာတာပန္ ျဖစ္ၿပီ ျဖစ္ၿပီး ေအာက္သံသရာကို ျပန္စရာမရွိေတာ့ဘဲ အထက္ မဂ္ဖိုလ္မ်ားကို ရရွိကာ အလြန္ဆံုးခုႏွစ္ဘ၀သာ သံသရာမွာ က်င္လည္ရၿပီး အထက္ နိဗၺာန္ကိုသာ ၀င္စံရေသာေၾကာင့္ အထက္သို႕လွန္တက္ေနေသာ ၾကာလွန္ကို ပံုဥပမာ ေပးထားျခင္း၁၀. သေကၤတ၀ါဒ အရ ၾကာပန္းကို ထားရျခင္းမွာ ေရမွာ ႏြံမွာ ေပါက္ဖြားေသာ ၾကာပင္ျဖစ္လ်က္ ေရမစို၊ ႏြံမလူး၊ ေမႊးႀကိဳင္ သင္းပ်ံ႕ျခင္း ရွိေသာ ၾကာပန္းကဲ့သို႕ ေလာကီနယ္မွ လူသားအျဖစ္မွ ေလာကုတၲရာ နယ္သား ဘုရားျဖစ္ေအာင္ က်င့္ၾကံ ေအာင္ျမင္ရာတြင္ ဘုရားႏွင့္ၾကာပန္း တို႕တြင္ အဓိပၸာယ္ ဆင္တူေသာ ဂုဏ္ရည္ခ်င္းကို ဥပမာ ခိုင္းႏိႈင္း လိုေသာေၾကာင့္ ၾကာပန္းကို သံုးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ ခံစဥ္တြင္လည္း ၾကာပန္းကိုသာ ကပ္လွဴျခင္း၊ ဖြားစဥ္ကလည္း ၾကာပြင့္မ်ား အလိုလိုေပၚလာကာ ေျခခ်ရာတိုင္း ခံလာရျခင္း တို႕ေၾကာင့္ ၾကာပန္းသည္ ဗုဒၶ၏ သေကၤတ ျဖစ္ျခင္း၊၁၁. ထီးေတာ္ (၇) ဆင့္သည္ အထက္ဖိုလ္ ခုႏွစ္ပါးကို ျပဆိုျခင္း၁၂. ငွက္ျမတ္နား ဆိုသည္မွာ ဘုရား၊ ရဟႏၲာတို႕ လက္ရွိဘ၀မွ နိဗၺာန္သို႕ မ၀င္စံမီ (သို႕မဟုတ္) ပရိနိဗၺာန္ မျပဳမီ ေခတၲခဏ နားေနရာအခိ်န္အခိုက္အတန္႕ကို ျပဆိုလိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႕ျပင္ ေရႊတိဂံုဘုရား၏ ထို ဟသၤာအျမီးပံု ငွက္ျမတ္နားတြင္ ပတၲျမားကို ထုလုပ္ထားေသာ ဘုရားရုပ္ပြားေတာ္ ေလးကို ျမဳပ္ႏွံဌာပနာ ထားျခင္းသည္ အဓိကသက္ေသျဖစ္ေၾကာင္း၊ ငွက္ျမတ္နား ဟုေခၚဆိုေလ့ရွိေသာ္လည္း တကယ္ေတာ့ အမ်ားသူငါ ေတြးထင္သလို ငွက္ၿမီးပံုကို ငွက္ျမတ္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳသည္မဟုတ္ဘဲ နကၡတ္ေဗဒင္ ပညာ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ဟသၤာပံု နကၡတ္ကို ယူကာ သည္ေစတီကို တည္ထားကိုးကြယ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အစြမ္းအစကို သမိုင္းမွတ္တမ္းတင္ရန္လည္းေကာင္း၊ ထိုျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ႕ ကုသိုလ္ အက်ိဳး အထြဋ္အထိပ္ သို႕ ေရာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွာလည္းေကာင္း ဟသၤာအျမီးသ႑ာန္ တည္ထားျခင္း၊၁၃. စိန္ဖူးေတာ္ သည္ အသခၤတဓာတ္ နိဗၺာန္ျမတ္ကို ရည္ညႊန္းျခင္း။ အျခားဓာတ္မ်ားကို ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ တို႕ျဖင့္ ျပင္လို႕ရႏိုင္ေသးသျဖင့္ သခၤတဓာတ္ဟုေခၚၿပီး နိဗၺာန္သည္ကား မည္သို႕မွ် ျပန္လည္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမရွိေတာ့ေသာ ဓာတ္ျဖစ္သျဖင့္ အသခၤတဓာတ္ျဖစ္ေၾကာင္းကို ရည္ညႊန္းျခင္း(က) ကာဗြန္ျဒပ္စင္ သည္ မီးေသြး၊ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ဂ်ာမနီယမ္ႏွင့္ စိန္ဆိုၿပီး ေလးဆင့္ရွိရာတြင္ စိန္အဆင့္တြင္ ကာဗြန္ျဒပ္စင္သည္ အသန္႕စင္ဆံုးအဆင့္ေရာက္ေနၿပီျဖစ္သလို ေသာတာပန္၊ သကဒါဂမ္၊ အနာဂမ္ႏွင့္ အရဟတၲ မဂ္ဖိုလ္ရၿပီးသူ ဘုရား၊ ရဟႏၲာ တို႕တြင္ ထိပ္ဆံုးအဆင့္ ဘုရားသည္ ကိေလသာ လံုး၀စင္ၾကယ္ဆံုး အဆင့္ေရာက္ေနသည္ကို ျပဆိုျခင္း၊(ခ) အမာဆံုး၊ အသန္႕စင္ဆံုးႏွင့္ ဓာတ္ၿပိဳကြဲမႈ လံုး၀မရွိေတာ့ျခင္း ဟူေသာ ဂုဏ္ရည္တူခ်င္း ခိုင္းႏိႈင္းဥပမာေပးထားျခင္းသည္ေနရာတြင္ ငွက္ျမတ္နားအဆင့္တြင္ အခက္အလက္မ်ားမွာ ငွက္ၿမီးသဖြယ္ ျဖာထြက္ေနေသာ္လည္း စိန္ဖူးေတာ္ကို ဘာေၾကာင့္ တလံုးတည္း ထားသနည္းဟူေသာ ေမးခြန္းရွိလာပါသည္။ ရဟႏၲာ ကိုယ္ေတာ္ ႀကီး မ်ားသည္ကား အခ်င္းခ်င္းတြင္ ဘုန္းခ်င္း၊ တန္ခိုးခ်င္း၊ ပညာခ်င္း၊ လာဘ္လာဘခ်င္း မတူညီဘဲ သံသရာတြင္ သူတို႕အသီးသီး ျပဳခဲ့ၾကေသာ အက်ိဳးေပး အားေလ်ာ္စြာ ကြဲျပားျခားနား ၾကေသာ္လည္း နိဗၺာန္သို႕ ၀င္စံေတာ္မူၾကသည့္ အခါတြင္ကား တူညီေသာ တခုတည္းေသာ အသခၤတဓာတ္သို႕သာ သက္ေရာက္ၾကသျဖင့္ စိန္ဖူးေတာ္ကို တစ္ဆူတည္း ထားျခင္းျဖစ္ေလသည္။၁၄. အထက္ပါအခ်က္မ်ားနဲ႕ ျပည့္စံုပါက ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ နည္းစနစ္ျဖင့္ မဟာ သတိပဌာန သုတၲန္ ရဲ႕ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားနဲ႕ ေဆာက္လုပ္ တည္ထား ကိုးကြယ္ေသာ ေစတီျဖစ္ၿပီး ေစတီ တည္ရျခင္း အေၾကာင္း အႏွစ္တရား မ်ားကို သိရွိၿပီး ၾကည္ညိဳ ပူေဇာ္ပါက အဖိုးမျဖတ္ ႏိုင္ေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးတရားမ်ား ခံစားၾက ရမည္ ျဖစ္ေလသည္။ သို႕ေသာ္ အထက္ပါ အခ်က္မ်ားနဲ႕ မျပည့္စံုေသာ ေစတီျဖစ္ပါက ဓာတ္ရိုက္ ဓာတ္ ဆင္၊ ယၾတာ၊ အထက္လမ္း၊ အစီအရင္မ်ားနဲ႕ တည္ထားေသာ ေစတီ မွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိ ႏိုင္ပါသည္။ ထိုေစတီ မ်ားကို ဖူးေျမာ္ပါက စီရင္သူရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ဖူးေျမာ္သူရဲ႕ စိတ္ေစတနာ အလိုက္သာ အက်ိဳး ေပးမည္ဟု မွတ္ယူ ႏိုင္မည္ ထင္ပါသည္။ထို႕ျပင္ ဘုရားမ်ားတြင္ ေတြ႕ရေလ့ရွိေသာ တိုင္ထိပ္တြင္ ဟသၤာနားေနဟန္ တံခြန္တိုင္အေၾကာင္းကိုလည္း ရွာရွာေဖြေဖြ သိလိုက္ရသည္။ မာနတံခြန္တက္ေနသူမ်ား ဘုရားထံေမွာက္ ေရာက္လိုလွ်င္ မာနကို အရင္ခ် ခဲ့ရန္ သတိေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး ေရွးေခတ္က ဘုရားသို႕ လာသူမ်ားသည္ တံခြန္တိုင္ကို ျမင္သည့္အရပ္မွ စတင္ ကာ မာနခ်သည့္အေနျဖင့္ေရာ အရိုအေသ ေပးသည့္ အေနျဖင့္ပါ ဖိနပ္ခၽြတ္ခဲ့ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ မာနခံေနပါက တရားမရႏိုင္ေၾကာင္း၊ မာနစြဲၾကီးသူသည္ သကၠာယဒိဌိေခၚ ငါစြဲႀကီးေသာ သူမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ငါစြဲ ေပၚတြင္သာ မာနတက္လို႕ ရေသာေၾကာင့္ မာနႀကီးသူသည္ တရားရဖို႕ ခဲယဥ္းေၾကာင္း၊ ယင္းမာနကို ဘုရားေပၚမေရာက္ခင္ အေ၀းကတည္းက သတိေပးသည့္ အေနျဖင့္ တံခြန္တိုင္ကို ျမင့္ျမင့္ တည္ထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရေလသည္။ထိုမွ်မကေသးပါ.. ေစတီေတာ္မွ ညႊန္ျပေသာ သေကၤတမ်ားမွ ေဟာေျပာေနေသာ တရားေတာ္မ်ားကို ဆင္ျခင္ ႏွလံုးသြင္း ႏိုင္ပါက ပါရမီ ရင့္သန္သူ ျဖစ္ပါက ဘုရားဖူးရင္းပင္ နိဗၺာန္ရႏိုင္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္က ဆက္ေဟာပါသည္။ ျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ပါသည္။ ဒါေၾကာင့္လည္းဘုရားသို႕မွန္း ေျခတလွမ္း သိန္းသန္းမကထိုက္လွဴသူ၊ ဖူးသူ၊ ေပးေ၀သူ နတ္လူ ဘံုသို႕ဆိုက္ ဟု လကၤာေလး ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္တန္ရာပါသည္။သည္ေလာက္ေတာင္ ေစတီရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုခ်င္းစီ အတြက္ေရာ အားလံုးျခံဳငံုၿပီးပါ အႏွစ္ပါပါ အဓိပၸာယ္ရွိရွိ ပံုသ႑ာန္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္စီစဥ္ႏိုင္ေသာ ေရွးျမန္မာႀကီးမ်ားရဲ႕ သေကၤတ ၀ါဒကို အ့ံၾသခ်ီးက်ဴးလို႕ မဆံုးႏိုင္ေတာ့ပါေခ်။ ထို အေဟာင္းမ်ားရဲ႕ အႏွစ္မ်ားကို မသိပါဘဲ လ်က္ျဖစ္ေစ၊ သိလ်က္နဲ႕ ျဖစ္ေစ ငါက အသစ္ထြင္တယ္ ဆိုေသာ စကားကို လက္ကိုင္ျပဳၿပီး အေဟာင္းကို ဖ်က္ဆီးကာ အသစ္ထြင္ျခင္း၊ အေဟာင္းနဲ႕ အသစ္ကို ေရာျခင္းမ်ားကို ပညာမဲ့ပီပီ ျပဳလုပ္ေနၾကသူ တခ်ိဳ႕ကို ေတြ႕တိုင္း စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရပါသည္။ သူတို႕စိတ္ထဲတြင္ေတာ့ သမိုင္းတြင္ ငါ့ထက္ေတာ္သူမရွိေစရ၊ ငါက သမိုင္းကို ေဖ်ာက္ခ်င္သလို၊ ျပင္ခ်င္သလို ျပင္ႏိုင္သည္ဟု တလြဲမာနရွိဟန္တူေလသည္။ ပညာရွင္တို႕ စိတ္ထဲတြင္ေတာ့ အ၀ီစိက်မည့္ သမိုင္းတရားခံမ်ား ဟု သာ သတ္မွတ္ကာ သနားေလမည္။ အေဟာင္းရဲ႕ အႏွစ္သာရ ကို အရင္ေလ့လာၿပီး အေဟာင္းရဲ႕ အႏွစ္သာရ ထက္သာေသာ အသစ္ကို ထြင္ႏိုင္ပါမွ တိုးတက္ျခင္း အစစ္ အျဖစ္ႀကီး ျဖစ္ေပမည္။ သို႕မဟုတ္ပဲ အသစ္ျဖစ္ ၿပီးေရာ ေလွ်ာက္လုပ္လွ်င္ကား အသံုးမက် လွေသာ အစုတ္ပလုတ္မ်ားႏွင့္ သည္လို ေလွ်ာက္လုပ္ရင္ အစုတ္ပလုတ္ေတြ ျဖစ္ကုန္တတ္တယ္ ဟု ဥပမာ ျပစရာမ်ားသာ က်န္ခဲ့မည္ ကိုလည္း သတိတရား ရလိုက္ပါသည္။ေက်နပ္သြားေသာ စိတ္ကို ျပန္လည္ သတိထားရင္း တရားေတာ္ကို ေဟာျပေသာ ဆရာေတာ္ကို လည္းေကာင္း တရားဆံုးေအာင္ နာလိုက္ခြင့္ရေသာ မိမိရဲ႕ ကုသိုလ္ကံကို ေက်းဇူးတင္လိုက္မိသည္။ ခုလို သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႕ စာဖတ္သူ မ်ားကိုပါ ေ၀ငွခြင့္ရမႈကို ပိုလို႕ပင္ ေက်းဇူး တင္မိသည္။ ကၽြန္မ အတြက္ ကေတာ့ သည္ေန႕ကစၿပီး ဘုရားကို အႏွစ္ပါပါ ႏွလံုးသားႏွင့္ ဖူးတတ္ပါၿပီ ဟုသာ ေျပာခ်င္ပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမ်ိဳး စာဖတ္သူ မ်ားလည္း သိၿပီးသား ဆိုလွ်င္ျဖင့္ အေဖာ္ရသည္မို႕ ၀မ္းသာစြာ လက္ဆင့္ကမ္း ၾကိဳဆိုလိုက္ပါသည္။ မသိေသးသူမ်ား ဘုရားကို ႏွလံုးသားျဖင့္ အႏွစ္ပါပါ အသိတရား အျပည့္ျဖင့္ ဖူးေျမာ္ ႏိုင္ၾကေအာင္ သည္ေဆာင္းပါးကို ေရးသား ေ၀မွ်ရေသာ ကုသိုလ္ရဲ႕ အဖို႕ဘာဂ ကို စာဖတ္ သူ ပရိသတ္ကို လည္း ေကာင္း၊ သည္လို ျမန္မာစာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ သာသနာတုိ႕ အဓြန္႕ရွည္ တည္တံ့ က်န္ရစ္ေအာင္ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ပေပ်ာက္ မသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းခြင့္ကို အသက္ ေပးကာ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ တိုက္ယူ ေပးခဲ့ၾကေသာ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ၉ဦး အပါအ၀င္ အာဇာနည္မ်ား အားလံုးကို လည္းေကာင္း၊ ၃၁ဘံုတြင္ က်င္လည္ကုန္ေသာ ေ၀နယ် သတၲ၀ါမ်ား အားလံုးကို လည္းေကာင္း အမွ် ေပးေ၀ပါသည္။ အမွ်ရၿပီး နိဗၺာန္သို႕ မ်က္ေမွာက္ျပဳ ႏိုင္ၾကပါေစ။
( ေရးသားသူ=ခြန္ျမလိႈင္ ( http://www.ainmat.com/) ) မွ ကူးယူပါသည္။
Photo copy
Shwedagon Pagoda photo from http://en.wikipedia.org/wiki/Shwedagon_Pagoda
Anada Pagoda photo from http://www.myanmars.net/
1 comment:
အမွန္ေျပာရရင္ ဒီစာဖတ္မွ ေသေသခ်ာခ်ာသိတယ္ ဒါေပမယ့္ ထပ္ဖတ္ဖုိ ့လုိေသးတယ္
Post a Comment